ایمپلنت دندانی چیست؟
پروتزی است که جایگزین دندان از دست رفته می گردد. ایمپلنتها برای جایگزینی یک یا چند دندان و برای نگه داشتن و تأمین گیرپروتز کامل (اوردنچر ) به کار می‌روند. ایمپلنت‌های دندانی از تیتانیوم ساخته می‌شوند و با استخوان استئو اینتگره یا جوش می خورند. فیکسچر( ابمپلنت) یا همان قسمت ریشه ایی پروتز با استفاده از جراحی کوچکی در داخل فک،به جای دندان از دست داده شده، جاگذاری می‌گردد و بعد از اطمینان از ثبات آن که معمولاً ۴ الی ۶ ماه به طول می‌انجامد، قسمت رویی فیکسچر یا همان تاج دندان مصنوعی که در اصطلاح به آن اباتمنت می گویند، از نوعی آلیاژ تیتانیوم تشکیل شده که بر روی فیکسچر با پیچ متصل می گردد. که البته امکان دارد بعضی از فیکسچرها بطور یک تکه با اباتمنت باشند.
به‌طور کلی برای گذاشتن ایمپلنت دندان چندین مرحله باید انجام شود تا قطعات تشکیل دهنده در کنار یکدیگر قرار گیرند و بیمار بتواند به جای دندان طبیعی از آن استفاده کند. ایمپلنت از نظر ظاهری مشابه دندان طبیعی است و در دهان همان حس طبیعی را برای بیمار ایجاد می‌نماید.
مزایای ایمپلنت
بزرگ‌ترین مزیت ایمپلنت حفظ استخوان باقی‌مانده و جلوگیری از تحلیل استخوان (که به خاطر بی دندانی رخ می‌دهد) می‌باشد.
مزیت دیگر ایمپلنت عدم نیاز به تراش دندانهای مجاور در صورت استفاده از پروتز ثابت و همچنین کمک به گیر و ثبات پروتز متحرک از طریق ساختن اوردنچر (پروتز متحرک متکی بر ایمپلنت) است.
مراحل کاشت ایمپلنت دندان
1-بررسی وضعیت دهان و دندان: در ابتدا محید دهان و دندان بیمار برسی و معاینه می گردد و با توجه به تاریخچه پزشکی بیمار آزمایشات لازم و همچنین عکسهای رادیوگرافی مربوطه برای بیمار تجویز می گردد.
۲– جراحی و قرار دادن ایمپلنت در دهان بیمار: ممکن است در محلی که قرار است ایمپلنت قرار گیرد دندان آسیب دیده قبلی وجود داشته باشد که دندانپزشک با توجه به وضعیت دندان و همچنین شرایط استخوان بیمار تصمیم می گیرد تا در همان جلسه دندان کشیده و ایمپلنت قرار داده شود و یا اینکه صرفا دندان خارج گردد و جراحی و قرار دادن ایمپانت به حدود سه ماه دیگرموکول گردد.
در صورتیکه لازم باشد ممکن است در محل خارج کردن دندان از پودر های استخوانی استفاده شود که در این صورت دندانپزشک دو تا شش ماه صبر میکند تا استخوان التیام کامل پیدا کند و آماده جراحی شود.
در صورتی که ایمپلنت در فک بالا در عقب دهان جایگذاری میشود، گاهی به دلیل کم بودن ارتفاع استخوان فک در این ناحیه و احتمال سوراخ شدن سینوس، عمل لیفت سینوس انجام میشود که در آن کف حفره سینوس بالا کشیده شده و زیر آن مواد پیوندی اضافه میشود.
ممکن است دندانپزشک لثه را اطراف ایمپلنت بخیه کند و سر ایمپلنت بیرون بماند و یا لثه را روی ایمپلنت بکشد و بخیه کند تا از ایمپلنت بیشتر محافظت شود. در حالت دوم، بعدا برای نصب روکش دندان باید یه جراحی ساده صورت بگیرد تا لثه برش خورده و روی ایمپلنت باز شود.
زمان انتظار برای پیوند استخوان و ایمپلنت: پس از جایگذاری ایمپلنت، بسته به شرایط و کیفیت استخوان، مدت زمانی که باید منتظر بمانید از یکماه و نیم تا شش ماه متفاوت است. در این مدت نباید هیچ فشاری بر ایمپلنت وارد شود. باید بگذارید استخوان رشد کرده و به تدریج به ایمپلنت پیوند بخورد تا ثبات ثانویه در ایمپلنت برقرار شود.
3- قرار دادن وسیله ای به نام هیلینگ اباتمنت: باعث شکل گیری مناسب لثه در ناحیه ایمپلنت می شود.
4- قراردادن اباتمنت: دندانپزشک هیلینگ اباتمنت را از روی ایمپلنت باز می کند و اباتمنت مناسب را روی آن پیچ می کند .اباتمنت همانند دندان تراشیده ای که قرار است روی آن روکش نصب شود عمل میکند و پایه ای برای اتصال روکش است.
5- قالب گیری برای ساخت روکش: بنابراین از ایمپلنتی که روی آن اباتمنت نصب شده قالب گیری میشود تا بر اساس آن روکش دندان ساخته شود.
6-وصل کردن روکش به پایه : بیمار پس از آماده شدن روکش، برای وصل شدن آن به ایمپلنت مراجعه میکنید. اتصال روکش به ایمپلنت ممکن است با پیچ یا چسب مخصوص انجام شود.
انواع روش های جایگذاری ایمپلنت دندان
متناسب با شرایط بیمار،وضعیت لثه، محل دندان از دست رفته و …. از روش های خاصی برای انجام ایمپلنت استفاده می شود. باید بدانیم که کاشت دندان طی چند روش صورت می گیرد که مهم ترین آنها عبارتند از:
1- ایمپلنت دندان تک مرحله‌ای
در این روش فرآیند قرار دهی ریشه و پایه ایمپلنت در یک مرحله انجام می شود و با ترمیم و بخیه لثه در مرحله اول دیگر نیاز به انجام جراحی یا روش درمانی دیگر در مراحل بعدی ندارد و فقط باید با یک فاصله زمانی سه تا شش ماه بعد، برای قراردهی تاج دندان به متخصص مراجعه کند. این فاصله زمانی برای اتصال و جوش خوردن کامل پایه به استخوان فک رعایت می گردد.
2-ایمپلنت دندان دو مرحله ای
اگر قرار دادن پایه ایمپلنت در دو مراجعه متفاوت و همراه با ترمیم ثانویه انجام گیرد به آن ایمپلنت دو مرحله ای می گویند. فرد طی دو مرحله و با بازه زمانی ۳ تا ۶ ماه درمان را کامل کند. در مرحله اول کاشت پایه و بخیه لثه انجام می شود و در مرحله دوم انجام کار همراه با باز کردن قسمتی از لثه برای تکمیل دندان صورت می گیرد و در نهایت فرآیند های روکش و تاج دندان و .. نیز انجام خواهد شد.
3- ایمپلنت دندانی فوری
با بررسی شرایط مراجعه کننده و انجام معاینات به صورت کامل و دقیق متخصص می تواند تشخیص دهد که وضعیت برای انجام ایمپلنت بلافاصله بعد از کشیدن دندان فراهم است یا خیر. در صورت فراهم بودن شرایط، ایمپلنت فوری پس از کشیده شدن دندان قرار داده می شود. این روش کمک می کند زمان کل درمان حداقل حدود سه ماه کوتاه تر گردد.
4- ایمپلنت دندانی یک روزه
با توجه به وضعیت استخوان بیمار و شرایط گوناگون درمان، گاهی دندانپزشک می تواند در همان روزی که ایمپلنت را برای بیمار قرار می دهد ، روکش موقتی را هم به بیمار تحویل دهد. که البته بیمار چند ماهی را که لازم است تا ایمپلنت به فکش جوش بخورد را با پرهیز غذایی خاصی و رعایت نکات لازم می گذراند تا روکشهای دائم تحویل بیمار گردد. لازم به ذکر است این روش بیشتر برای مناطق قدامی فکین انجام می گردد که بیمار در ظاهر خود و نداشتن دندان در آن ناحیه بسیار معذب است.
5-روش ایمپلنت دندان All-on-4
این روش اشاره به استفاده از ۴ پایه ایمپلنت برای نگه داری یک دست دندان کامل ثابت، جهت فک پایین می باشد. این روش برای افرادی استفاده می گردد که در انتهای فکشان استخوان کافی وجود ندارد و دست دندان و یا دندان مصنوعی روی فک پایین نمی تواند ثابت بماند و نتیجتا بیمار نمی تواند از دست دندان استفاده مطلوب را داشته باشد و لذا از استخوان قدامی فک پایین بیمار استفاده می گرددد تا با حداقل 4 تا ایمپلنت بتوان برای بیمار پروتز ثابت قرار داد.
6-روش پانچ
این روش با توجه به مهارت دندانپزشک و یا استفاده از قطعات راهنما که مخصوص فک بیمار ساخته شده ، بدون باز کردن لثه و از رو لثه اقدام به قرار دادن ایمپلنت می نماید.در این روش دوره نقاهت فرد به مراتب کوتاه تر از دوره نقاهت توسط روش های دیگر درمانی است و درد پس از عمل هم کمتر خواهد بود.
مزایای ایمپلنت
1-کاهش چشم گیر تحلیل استخوان در مناطقی که دندانها از دست رفته است.
2-از بین بردن درد احتمالی مرتبط با قرار دادن پروتزهای متحرک دندان
3-ناراحتی ناشی از داشتن دندانهای متحرک را از بین می برد و در نتیجه عزت نفس و اعتماد به نفس خود را افزایش می دهد.
4- ایمپلنت های دندانی باعث تثبیت پروتزها می شوند، بنابراین هیچ نگرانی در مورد بیرون پریدن پروتز در هنگام صحبت یا غذا خوردن وجود ندارد.
کیفیت و برند ایمپلنت
کیفیت و برند لوازمی که در کلینیک های مختلف استفاده می شود بسیار متفاوت است و دندانپزشکان معمولا یک یا چند سیستم را با توجه به کیفیت و قیمت آن استفاده می کنند.
در کلینیک دکتر گلاب گیران دو برند مطرح کره ای و آلمانی برای بیماران استفاده می شود.
ایمپلنتها باید چه ویژگی هایی داشته باشند تا از کیفیت مناسبی برخوردار باشد:
ایمپلنتها را می توان از چند نظر بررسی کرد:
- شکل ظاهری : شکل ظاهری ایمپلنتها که می تواند سیلندریک و یا کونیکال (تیپر) باشد و همچنین می تواند تردهای (دنده ها) متنوعی از نظر عمق ترد و یا زاویه تردها نسبت به بدنه اصلی ایمپلنت ، را داشته باشد. لذا هر کدام از انواع این اشکال می تواند در جای خودش و در منطقه ای که قرار است کاشته شود مهم باشد.
- سطح تماس ایمپلنت : معمولا کارخانجات سازنده ایمپلنت ، جهت بهینه شدن و جوش خوردن بهتر ایمپلنت به دندان، راهکارها و تکنولوژیهای زیادی را بکار برده اند تاسطح ایمپلنتها بتوانند آب دوستر گردندو همچنین سرعت جوش خوردن دندان به ایمپلنت بیشتر شود بر این اساس، طول درمان و جوش خوردن ایمپلنتها می تواند متفاوت باشد.
- جنس ایمپلنت : اکثر ایمپلنتها از جنس تیتانیوم می باشند که از نظر زیست سازگاری با بدن در بهترین شرایط قرار دارند.
- خدمات پس از فروش شرکت وارد کننده ایمپلنت که موظف است کلیه قطعات لازم را در اسرع وقت مهیا سازد.
واقعیت این است که ماندگاری ایمپلنت در طولانی مدت، یستگی به مهارت در جایگذاری و جراحی ایمپلنت و ایجاد لثه مناسب در اطراف ایمپلنت دارد و از نظر سرعت جوش خوردن به فک وابسته به تکنولوژی بکار رفته در ساخت و طراحی سطوح ایمپلنت می باشد که البته معمولا کشورهای اروپایی در این تکنولوژی جلوتر از بقیه کشورها هستند.
